Bardzo często możliwość skorzystania z jakiejś usługi jest warunkowana, między innymi, podaniem naszego numeru PESEL. Jest to dość częsta praktyka chociażby w zakresie pożyczek na dowód, jednak nie tylko. Prasa już od dawna opisuje przypadki, gdy np. wypożyczenie sprzętu narciarskiego w górach wymaga podania wypożyczającemu naszych danych osobowych. Na pewno zdarza się nam także np. drukować różnego rodzaju dokumenty w płatnych punktach ksero itd. Najkrócej mówiąc, ilość sytuacji, w których może dojść do udostępnienia naszych danych osobowych osobom trzecim jest naprawdę sporo.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że polskie przepisy jak na razie nie są w stanie zagwarantować obywatelom odpowiedniej ochrony przed wyłudzaniem lub też bezprawnym użytkowaniem ich danych osobowych.
Na szczęście istnieje kilka ciekawych rozwiązań, dzięki którym możemy dodatkowo zabezpieczyć na przykład nasz numer PESEL, minimalizując w ten sposób ryzyko wyłudzenia naszych danych lub też posłużenia się nimi przez osoby niepowołane. Jednym z takich rozwiązań jest opcja bezpieczny PESEL. System ten działa pod kuratelą firmy CRIF Sp. z o.o. oraz udostępnia możliwość kompleksowej ochrony naszego numeru PESEL.
Czym jest i jak działa system bezpieczny PESEL?
Bezpieczny PESEL jest rozwiązaniem, które mechanizm działa według powszechnie znanej koncepcji tak zwanej Listy Robinsona. Lista Robinsona jest schematem od dłuższego czasu używanym przez różnego rodzaju rozwiązania, których zadaniem jest ochrona prywatności konsumentów. Co do zasady, systemy opierające swój mechanizm działania na koncepcji Listy Robinsona służą użytkownikom do zastrzegania, iż nie są zainteresowani na przykład otrzymywaniem różnego rodzaju ofert handlowych, reklam, propozycji i tym podobnych.
Ten sam schemat znajduje jednak wyjątkowo skuteczne zastosowanie w zakresie ochrony naszych danych przed wyłudzeniem lub też wykorzystaniem przez osoby trzecie.
Jak to działa?
Korzystając z usługi bezpieczny PESEL mamy możliwość zastrzeżenia, iż nie jesteśmy zainteresowani zaciągnięciem pożyczki. W takiej sytuacji, potencjalni pożyczkodawcy otrzymują informację, że nasz PESEL został "zastrzeżony", co oznacza, że nawet ewentualne posłużenie się naszymi danymi przez osoby trzecie w celu otrzymania np. pożyczki pozabankowej zostanie zablokowane już "na starcie".
Po prostu, pożyczkodawca sprawdzając podawane dane zobaczy informację, iż nasz numer PESEL został wcześniej zastrzeżony. W takiej sytuacji wnioskowanie o pożyczkę będzie możliwe dopiero po cofnięciu owego zastrzeżenia, to zaś nie jest możliwe jeżeli dana osoba tylko i wyłącznie dysponuje naszymi danymi (jedyną osobą, która może cofnąć zastrzeżenie, jesteśmy my).
Kolejną możliwością, jaką oferuje swoim użytkownikom system bezpieczny PESEL jest zgłoszenie utraty dokumentu tożsamości. W sytuacji, gdy zgubiliśmy np. nasz dowód osobisty lub też gdy żywimy uzasadnione podejrzenie, iż ktoś mógł wejść w posiadanie naszych danych, możemy zastrzec dowód w systemie bezpieczny PESEL.
W takiej sytuacji, kredytodawcy współpracujący z systemem bezpieczny PESEL będą widzieć informację o zablokowaniu naszego dokumentu tożsamości, co oznacza, że posłużenie się nim na przykład w celu wyłudzenia pożyczki nie będzie możliwe.
Czy warto korzystać z systemu bezpieczny PESEL: zalety i ograniczenia
System bezpieczny PESEL działa pod patronatem Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych. W praktyce oznacza to, że z systemem współpracują właściwie wszystkie legalnie działające na naszym rynku instytucje pożyczkowe. Stanowi to niewątpliwie istotną zaletę, jednak jest również istotnym ograniczeniem.
Musimy mieć na uwadze fakt, że bynajmniej nie wszystkie podmioty działające w obrębie szeroko rozumianego rynku finansowego korzystają z systemu bezpieczny PESEL. Oznacza to, że chociaż zastrzeżenie naszego numeru PESEL będzie skuteczną metodą ochrony przed wyłudzeniem na nasze dane pożyczki na dowód w instytucjach pożyczkowych, to jednak ta metoda raczej nie sprawdzi się np. w odniesieniu do tzw. parabanków lub też innego rodzaju podmiotów.
Powód?
Informacje udostępniane w ramach systemu bezpieczny PESEL z zasady są widoczne tylko i wyłącznie dla podmiotów, które korzystają z owego systemu. Korzystanie z rozwiązań oferowanych przez system bezpieczny PESEL zmniejsza więc ryzyko posłużenia się naszymi danymi przez osoby trzecie, jednak ryzyko nadal będzie istnieć.
Co więcej, z systemu bezpieczny PESEL jak na razie nie korzystają również polskie banki. Wniosek? Bezpieczny PESEL bez wątpienia jest rozwiązaniem użytecznym, jednak dla własnego bezpieczeństwa warto korzystać z niego łącznie z innymi rozwiązaniami, jak chociażby alerty Biura Informacji Kredytowej czy też system ChrońPesel.
Jak zacząć korzystać z systemu bezpieczny PESEL?
Rozpoczęcie korzystania z opcji, oferowanych przez system bezpieczny PESEL jest wyjątkowo łatwe i nie wymaga od użytkownika żadnego specjalnego wysiłku. Na samym początku musimy dokonać rejestracji naszych danych na witrynie internetowej systemu Bezpieczny PESEL.
Następnie podane przez nas dane osobowe zostaną poddane weryfikacji w trakcie rozmowy telefonicznej z pracownikiem firmy CRIF. Po tym, gdy przejdziemy weryfikację, nasze konto zostanie aktywowane i będziemy mogli swobodnie korzystać z opcji dostępnych w obrębie systemu bezpieczny PESEL.
Aplikacje pomagające chronić dane to nie wszystko
Niestety, nawet łączne korzystanie z systemu bezpieczny PESEL, alertów BIK oraz aplikacji ChrońPesel nie jest w stanie zagwarantować nam całkowitego bezpieczeństwa. Każde z tych rozwiązań jest co prawda wysoce pożyteczne i znacząco redukuje ryzyko posłużenia się przez kogoś naszymi danymi. Należy jednak mieć na uwadze, że każda z tych trzech opcji ma również ograniczony zasięg.
- 1. System bezpieczny PESEL ogranicza się tylko i wyłącznie do podmiotów korzystających z danych systemu
- 2. Alerty BIK będą działać jedynie w odniesieniu do podmiotów współpracujących z Biurem Informacji Kredytowej
- 3. System ChrońPesel ogranicza swój zasięg do podmiotów współpracujących z KRD
W praktyce oznacza to więc, że nawet łączne korzystanie ze wszystkich trzech rozwiązań pozostawia pewien margines ryzyka: osoba, która weszła w posiadanie naszych danych może zaciągnąć pożyczkę na nasze personalia w firmie, która nie korzysta ani z BIK, ani z KRD oraz nie jest uczestnikiem programu bezpieczny PESEL.
Stąd też, niezwykle istotną rolę odgrywa po prostu rozsądne udostępnianie naszych danych osobowych. Starajmy się unikać podawania naszego numeru PESEL w internecie, nauczmy się bezpiecznie pożyczać na dowód osobisty, korzystajmy z zabezpieczonych połączeń internetowych, używajmy programów antywirusowych oraz zapór ogniowych, a przede wszystkim- pod żadnym pozorem nie udostępniajmy naszego dowodu osobistego osobom niepowołanym.
Pamiętajmy, że okazania dowodu osobistego może żądać od nas jedynie policja. W przypadku więc, gdy np. żąda się od nas okazania dowodu w hotelu, wypożyczalni sprzętu czy dowolnym innym miejscu: mamy do czynienia z działaniem bezprawnym a także po prostu stwarzającym dla nas ryzyko utraty naszych danych osobowych.
Komentarze