Mediacje rozwodowe - czy warto dojść do porozumienia ze swoim współmałżonkiem?
Przyczyn rozstania może być wiele. Niezgodność charakterów, zdrada, problemy z alkoholem, narkotykami czy hazardem. To tylko nieliczne powody, dla których osoby z dłuższym lub krótszym stażem małżeńskim postanawiają się rozejść.
Jak sprawić, by rozwód nie był traumatycznym przeżyciem? Spróbuj porozumieć się z małżonkiem jeszcze przed skierowaniem wniosku do sądu. Rozprawy sądowej nie da się w ten sposób uniknąć, ale będzie ona ograniczona do minimum.
Artykuł powstał przy współpracy z Panią Adwokat Małgorzatą Wielgus z Kancelarii Adwokackiej z Lublina.
Polacy rozwodzą się chętniej niż 30 lat temu
Średnia wieku, w którym młodzi decydują się na zawarcie związku małżeńskiego uległa przesunięciu. Często ślub poprzedzony jest długimi okres narzeczeństwa a nawet wspólnym dzieleniem mieszkania. Zdawać by się mogło, że w tym czasie para jest w stanie poznać swoje wady i zalety, "dotrzeć się" i podjąć jak najbardziej świadomą decyzję o małżeństwie. Niestety dane statystyczne są nieubłagana.
Późne zawarcie małżeństwa nie jest wyznacznikiem jego trwałości. W roku 2016 ponad 63 tysiące par postanowiło się rozwieść. W stosunku do stanu z lat 90 ubiegłego wieku liczba rozwodów wzrosła o połowę. Mimo to do mediacji przystępuje tylko niewielki odsetek osób chcących zakończyć małżeństwo.
Czym są mediacje okołorozwodowe?
Istotną kwestią, jaka dotyczy mediacji rozwodowych, jest uzmysłowienie sobie faktu, że nie jest to terapia małżeńska. Rozmowy polubowne trwają krótko. W trakcie ich trwania małżonkowie mają za zadanie wypracować wspólne rozwiązanie spraw związanych z podziałem majątku, opieką nad dziećmi czy zaspokojeniem potrzeb rodziny. Na rozmowy polubowne udać się można zarówno przed jak również w trakcie postępowania rozwodowego.
Korzyści płynących z mediacji jest wiele. Na pierwszym miejscu należy wymienić fakt, że takie rozmowy ograniczają koszty wynikające z postępowania sądowego. Ponadto stawka godzinowa pracy mediatora jest zdecydowanie niższa niż godzina pracy adwokata. Spotkania okołorozwodowe trwają krótko, a rozprawa przy braku porozumienia i chęci do osiągnięcia konsensusu może ciągnąć się przez długie miesiące, a nawet lata.
Mediacje pozwalają także załatwić sprawy bolesne i nieprzyjemne w zaciszu gabinetu, bez konieczności wyciągania ich na światło dzienne podczas rozprawy sądowej.
Kto prowadzi postępowania polubowne?
Postępowania polubowne prowadzi tzw. mediator. Może nim być kurator sądowy, osoba wskazana przez rodzinny ośrodek diagnostyczno-konsultacyjny lub każda osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Bardzo ważne jest zachowanie bezstronności przez mediatora podczas trwania rozmów.
Do jego głównych obowiązków należy dbanie o to, by każdy z małżonków miał możliwość wypowiedzenia się i bycia wysłuchanym. Mediator ustala terminy i miejsca spotkań oraz sporządza protokół z przebiegu mediacji. Jeżeli w trakcie spotkań małżonkowie ustalą zasady dalszego współdziałania i zostanie zawarta ugoda pośrednik w sporze niezwłocznie składa protokół w sądzie.
Udział mediatora w rozmowach pozwala skupić uwagę na szczegółach, o których nie myśli się w chwili rozwodu. Ustaleniu powinny podlegać nawet z pozoru błahe sprawy, które w późniejszym czasie mogą być przyczyną konfliktów.
alt="Spotkanie polubowne w sprawie ustalenia warunków rozwodu"
Czy spotkania polubowne są obowiązkowe?
Postępowanie nie są obowiązkowe choć zdarzają się przypadki, gdy Sąd podczas rozprawy rozwodowej kieruje małżonków na rozmowy polubowne. Mimo nieobligatoryjnego charakteru warto wziąć w nich udział. Ułatwiają i przyspieszają one proces rozwodowy oraz pozwalają uniknąć sporów o to, z kim w danym roku dziecko powinno wyjechać na wakacje.
Kto kieruje na mediacje?
Mediacje mogą rozpocząć się jeszcze przed wszczęciem postępowania rozwodowego. Wtedy do rozpoczęcia postępowania polubownego potrzebna jest zgoda obu współmałżonków.
W trakcie procesu sądowego Sąd może skierować małżonków do mediacji. Dzieje się tak wówczas, gdy istnieje nadzieja na utrzymanie małżeństwa. Sąd wyznacza wtedy miesięczny termin, w którym rozmowy powinny się odbyć. Na zgodny wniosek obu stron rozmowy mogą zostać przedłużone.
Co ustalić przed rozwodem?
Jak już wcześniej wspomnieliśmy ustaleniom powinny podlegać nawet najdrobniejsze szczegóły, które później mogą stać się zarzewiem konfliktu. Opieka nad dziećmi, zasady widywania się z nimi czy harmonogram spędzania świąt i ferii to kwestie, które powinny zostać jasno określone podczas mediacji. Warto również skupić się na sprawach finansowych takich jak podział majątku, ustalenie wysokości alimentów czy sposób zaspokajania potrzeb rodziny.
Jak wyglądają rozmowy polubowne?
Małżonkowie spotykają się z pośrednikiem w sporze w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. Spotkanie rozpoczynają się od indywidualnej rozmowy z każdą ze stron, a następnie z obojgiem współmałżonków. Rozmowa ma na celu ustalenie wzajemnych oczekiwań stron oraz możliwości ustalenia kompromisu w poruszanych obszarach. W trakcie jej trwania poruszane są wszelkie kwestie związane z opieką nad dziećmi czy podziałem majątku.
Mediacje kończą się spisaniem protokołu. Protokół taki zawiera informację o tym, czy doszło do zawarcia ugody oraz jakie są jej ustalenia. Następnie mediator przekazuje dokument do właściwego sądu.
Ile kosztują spotkania polubowne?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dn. 30 listopada 2005 roku opłata za pierwsze spotkanie mediacyjne wynosi 60 zł. Przy kolejnych spotkaniach cena spada do 25 zł. Podane wyżej ceny dotyczą mediacji, na które małżonków skieruje sąd. W przypadku wypracowania ugody podczas spotkań polubownych, sąd zwalnia strony z kosztów sądowych w tym z kosztów mediacji. Należności pokrywa wtedy Skarb Państwa.
Koszt mediacji prywatnych, na które decydują się małżonkowie przez rozprawą sądową, ustala się indywidualnie z wybranym mediatorem.
