Rękopisy z kolekcji Hieronima Łopacińskiego znajdujące się w Narodowym Zasobie Bibliotecznym należą do najcenniejszych zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie. Były one gromadzone przez patrona Biblioteki Hieronima Łopacińskiego - językoznawcę, etnografa, historyka i bibliofila. Najważniejsze dla Łopacińskiego były badania naukowe, którym poświęcał swój wolny czas, zapał i twórcze siły. Interesowały go przeróżne zagadnienia, choć głównie koncentrował się na językoznawstwie, historii literatury, etnografii, historii Lublina i regionu. Cieszył się niezwykłym poważaniem w polskim świecie naukowym, był m.in. członkiem korespondentem Akademii Umiejętności.
Sporządzona w 1957 roku przez profesora Jerzego Starnawskiego bibliografia podmiotowa prac Łopacińskiego obejmuje prawie 600 pozycji.
W kolekcji znajduje się 437 jednostek rękopiśmiennych, w tym niezwykle cenne dokumenty i przywileje dotyczące miast Lubelszczyzny i cechów miejskich, wiele z nich wyszło z kancelarii królewskiej. W zbiorze znajdują się także duże archiwa znaczących rodzin szlacheckich: Suchodolskich i Orzechowskich oraz pokaźna spuścizna odpisów dokumentów, notat i korespondencji Hieronima Łopacińskiego.
Wśród rękopisów szczególną rolę odgrywają dokumenty królewskie dotyczące Lublina i działających w mieście cechów, m. in. widoczne na zdjęciu potwierdzenie ustawy cechu miechowników lubelskich przez Augusta III, króla Polski, 1746, w Warszawie, pergamin, 41 x 33 cm. Sygn. 18.
Przywilej Augusta III (1696–1763) zatwierdzający, sięgające czasów Zygmunta III Wazy (1566–1632), ustawy miechowników. Jest to atrakcyjny wizualnie akt królewski. Przyczynia się do tego pisany złotym atramentem incipit oraz znajdujący się pod nim złoty inicjał „S”. Szczególną uwagę zwraca jednak dobrze zachowana pieczęć wielka koronna Augusta III, chroniona przez puszkę zdobioną ciekawym tłoczeniem.
Komentarze